QUÊ HƯƠNG

ĐƯỜNG ĐẾN TRƯỜNG

Đường em đến trường
Không có bóng cây che
Không có lá thu rơi vàng ngập lối.

Đường em đến trường
Mưa như thác dội 
Đất bazan dín chặt bàn chân.

Lo muộn giờ
Em cố đi nhanh 
Đường trơn trượt. Ôi , sao mà đi được! 

Cô gái đồng bằng
Chưa quen con dốc
Trời đang mưa hay mồ hôi em rơi.

Đường đến trường
Vất vả lắm người ơi!
Em vẫn tươi rói nụ cười, vu vơ câu hát.

Phía trước kia
Là khoảng trời xanh ngát
Hạnh phúc bao người là hạnh phúc riêng em! 

THƯ GỬI CÔ GIÁO TRẺ

Đã bao ngày xa bục giảng thân thương
Trang giáo án nằm im trên giá
Cô giáo trẻ lòng buồn sao buồn quá
Nhớ mỗi sớm đến trường vui biết bao nhiêu!

Nhớ làm sao những gương mặt thân yêu
Bao chuyện vui buồn mỗi giờ lên lớp
Những giờ học với bao trò nghịch ngợm
Có đôi lần cô lau vội giọt nước mắt trên mi.

Những ngày này sắp bước vào mùa thi (***)
Tiếng ve râm ran trên từng vòm lá
Phượng đã nở đón chào mùa hạ
Nhưng cô trò vẫn mãi cách xa...

Những thăng trầm rồi sẽ đi qua...
Tiếng trống trường vang lên thanh âm quen thuộcCổng trường rộng mở đón trò đến lớp
Cô lại bắt đầu những bài giảng thân quen!
(Thứ 2, 06/4/2020)

BIÊN GIỚI THÁNG TƯ

Biên giới mùa này vất vả không anh?!
Hỏi vậy thôi nhưng lòng em rất tỏ
Biên giới tháng Tư nắng thừa, thiếu gió
Ngóng mãi bầu trời một áng mây trôi!

Biên giới tháng Tư nắng đổ lửa lưng đồi
Suối cạn khô dòng trơ đá cuội
Nào ngăn được người Lính nơi biên giới
Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng

Những ngày này dịch bệnh triền miên
Lính Biên phòng bước vào cuộc chiến mới
Dựng lán trại ven rừng, bên suối
Đón đồng bào về, ngăn dịch lây lan...

Đêm tháng Tư ở giữa đại ngàn
Kẽo kẹt võng đưa và rì rào gió thổi
Tiếng chim rừng giật mình trong đêm tối
Có cả tiếng lòng anh gửi trọn về em!

Có cả tiếng lòng ta gửi về nhau!

(SG.04/4/2020)

BIÊN GIỚI MƯA VỀ

Sài Gòn mưa, nghe tin biên giới cũng mưa!
Thương lắm những cán bộ, chiến sỹ đang làm nhiệm vụ trên các chốt!

BIÊN GIỚI MƯA VỀ

Mưa đầu mùa về với biên giới thân yêu
Xoa dịu cái nắng đang mùa oi ả
Mưa đầu mùa mát lành bao cây lá
Những con đường bụi đỏ lại dịu êm

Mưa ơi mưa đừng rơi về đêm
Lán trại chênh vênh gió lùa tứ phía
Nước chảy xiết nền đất thấm lạnh
Chiến dịch còn dài thương lắm người ơi!

Bao tháng rồi mong lắm mưa rơi
Nhưng chiều nay lòng em bối rối
Đêm mưa rơi ...rừng sâu... khe suối
Chân cứng đá mềm anh canh chốt biên cương

Biên giới mưa về biết mấy nhớ thương !

GỬI LẠI...

(Kính tặng ...!)

Gửi lại nơi này ngày tháng dịu êm
Bâu trời xanh trong và ngàn mây trắng
Thảo nguyên mênh mang ngập tràn ánh nắng
Gửi lại những mùa rực rỡ sắc hoa...

Gửi lại nơi này tuổi trẻ đã qua
Bàn chân bước chưa bao giờ biết mỏi
Những bản làng, cung đường biên giới
Bao lớp học trò nay đã lớn khôn...

Gửi lại niềm vui và cả nỗi buồn
Những giận hơn và yêu thương chưa nói
Bao nỗi niềm khi chia xa rất vội
Ngoảnh lại phía nào cũng day dứt khôn nguôi

Gửi lại quê hương đã nuôi lớn khôn tôi
Từ mầm non cho đến ngày chín trái
Ân tình này tôi xin gửi lại
Mảnh đất - Tình người còn mãi trong tim!

ĐỀN BÙ TUỔI XUÂN

Đêm. Mọi người đã chìm vào giấc ngủ. Bất chợt nghe tiếng la thất thanh, tiếng gào từ phía cuối xóm. Mọi người chạy đến thì nghe tiếng của nàng:

-Mày đánh con tao thì tao đánh con máy!
Ai cũng ngơ ngác chưa biết đầu cua tai nheo ra làm sao, vì nàng có mỗi đứa con riêng với anh chồng trước, lấy đâu con chung để mà đánh cơ chứ. Nhưng mọi người đã nhầm. Nàng vừa hét vừa lấy viên gạch đánh vào bụng uỳnh uỵch. Ừ nhỉ! Nàng đang mang bầu mà! Mặc cho mọi người can, nàng vẫn nằm giữa nền đất lạnh, vừa hét vừa đánh vào bụng mình. Hình như nàng biết chắc lớp da bụng dày sụ kia sẽ chẳng xi nhê gì, và con nàng cũng sẽ bình yên dù gạch đá hay cái thứ gì tấn vào đi chăng nữa.

Thực ra, chuyện vợ chồng nhà nàng cãi nhau là cơm bữa. Nhưng lần nào chiến tranh xảy ra thì nàng cũng chịu thua thiệt. Chuyện là nàng phải “đền bù tuổi xuân” cho chồng. Có vẻ ngược đời nhưng là có thật 100 % đấy.

Nàng là một cô gái (cứ tạm gọi thế) khá. Mái tóc dài mượt mà như dòng suối chảy xuống vòng eo đang bên bồi bên lở, mà bồi nhiều hơn lở thì phải. Đi phía sau nàng, nhìn mái tóc ấy đến thượng đế cũng rung rinh trái tim. Nàng còn hát rất hay nữa chứ! Cái giọng trong trẻo ấy khi cất lên khiến người đi đường cũng tần ngần, chạy xe chậm lại, chim trên cành cũng ngừng hót, kiến trong hang cũng bò ra. Nàng có sở trường hát những ca khúc có âm hưởng dân ca vùng Nghệ Tĩnh . Vậy tại sao nàng lại phải ‘đền bù tuổi xuân” mà không phải chồng đền bù cho nàng.
Nghe hàng xóm bảo rằng, trước đây nàng có anh chồng hiền lành, đẹp trai lắm. Nhưng anh chồng không chịu được tính khí đó nên bỏ đi, để lại cho nàng đứa con trai trắng trẻo, dễ thương. Nàng là cô giáo cắm bản. Những tháng ngày đơn độc giữa chốn rừng thiêng nước độc, lúc trái gió trở trời, lúc tối lửa tắt đèn khiến nàng khao khát hơn một bờ vai. Và chàng – chồng nàng xuất hiện. Chàng nhỏ tuổi hơn, trai tân. Nhưng tình yêu nào có giới hạn và chẳng quan trọng tuổi tác gì. Chàng chỉ có một điều kiện – Ngày vài lạng thịt mỡ (chẳng cần ba chỉ đâu). Nàng cười:
-Tưởng gì chứ thịt mỡ là chuyện nhỏ!
Vậy là chẳng cần hợp đồng ký kết, họ về góp gạo thổi cơm chung. Nhưng khi về rồi thì nàng mới nhận ra rằng “thịt mỡ cũng tốn kha khá tiền” mà anh chồng thì không thể không có thịt mỡ trong mỗi bữa cơm. Vậy là vợ chồng hục hặc từ chuyện ăn uống. Anh chồng mỉa mai:
- Ngày xưa bảo cái gì chứ thịt mỡ thì vô tư mà, sao giờ thịt mỡ cũng chẳng có mà ăn.
Rồi chẳng biết mọi thứ tích tụ từ bao giờ cứ ào ào như mưa giữa mùa cao nguyên vậy. Hôm đó, đi làm về thấy cậu con trai của nàng đang nghịch nước ngoài đường, chàng thuận tay phát mấy cái vào mông nó và kết quả là con anh – đang trong bụng mẹ bị đánh lại – bằng gạch hẳn hoi.
Tức giận, anh chàng đòi ly dị. Nàng đồng ý và chơi đẹp bằng cách cho luôn cái xe máy – là vật để đền bù tuổi xuân. Nhưng được một thời gian nàng lại không chịu được nỗi nhớ thương và vào tận Sài Gòn tìm chàng về.
Lần khác, cũng chẳng biết chuyện gì mà nàng lại tiếp tục đền bù tuổi xuân cho chàng bằng cái tivi và mấy triệu tiền mặt. Mà tiền ngày ấy có giá lắm chứ không như bây giờ. Chàng cất bước trở về quê mẹ.Mọi người yên trí từ nay sẽ chẳng phải chứng kiến cảnh cãi nhau như cơm bữa kia nữa. Nhưng vài hôm thì nàng lọ mọ ngược miền Trung đón chàng vào. Còn cái tivi thì chẳng biết ở phương nào rồi.
Có lần, chồng nàng mời Tổ trưởng dân phố và Hiệu trưởng của nàng tới. Khi được hỏi, chồng nàng quả quyết:
-Cô ta có bồ rồi!
-Vì sao?
-Cô ta không thích ngủ với tôi! - Chẳng biết “ngủ” nghĩa nào nữa.
-Còn gì nữa không? Chưa đủ bằng chứng kết tội.
-Cũng có đôi khi cho, nhưng cô ta cứ lấy tay úp mặt, còn tôi muốn làm gì thì làm.
Hô hô. Ha ha… Chẳng nói thì hai cán bộ cũng vứt cả dép mà chạy với vợ chồng nàng rồi. Chỉ đợi có thể, nàng mở cái băng đã cài sẵn phía sau đôi môi dày và cong cong để trả thù chồng, trả thù đời và tra tấn hàng xóm. Mà sao nàng cài nhiều của ngon vật lạ thế không biết. Nghe cứ lạnh toát cả người. Và kết cục nàng lại “đền bù tuổi xuân”…
Cứ thế và cứ thế. Cả tuổi thanh xuân nàng cứ mãi miết đền bù tuổi xuân cho anh chồng trẻ đó.
Cha ông ta ngày xưa có câu: “Hàm răng, mái tóc là vóc con người”. Nàng có mái tóc thật đẹp; nhưng tiếc thay hàm răng của nàng ở diện ... - nên nó chẳng thể giữ lại những điều không nên nói, chẳng thể thốt ra lời hay ý đẹp.
Tội lỗi ở hàm răng chăng?!

Nàng thở dài: Thà không có mày răng ạ! Còn hơn mày sinh ra mà đứng không đúng chỗ lại làm khổ bao nhiểu người! Răng ơi!!!

GIÁ TRỊ CỦA BÌNH YÊN!

     

          Tôi mở máy, ngắm lại những khoảnh khắc mình từng ghi lại theo dòng thời gian và lòng chợt miên man những suy nghĩ về  hai chữ  “bình yên”.

      Nào là hồ Sê San, nào là rừng cao su lộng gió, thác Lệ Kim, thác Mơ ào ạt đổ; là làng Chài giữa sóng nước cao nguyên, là dòng suối Ia Blo với gập ghềnh đá đẹp đến nao lòng, là thác Phú Cường (Chư Sê) cuồn cuộn chảy trên nền bảy sắc cầu vòng trong buổi chiều tôi đến. Còn đây là Biển Hồ, thủy điện Ia Ly và rất nhiều địa danh tôi đi qua trong hơn 25 năm gắn bó với mảnh đất thân  yêu này.

          Cảm giác bình yên đó là khi về với bản làng. Khoảng thời gian công tác ở trường Dân tộc Nội trú đã cho tôi những chuyến đi nhiều hơn đồng nghiệp của mình. Ngày trước, học trò ở Chư Păh, Đức Cơ còn qua học nên tôi đi và đến được nhiều những con đường làng hơn. Bình yên là những buổi sớm mai nghe tiếng giã gạo thì thụp trong làn khói và chút sương mù bảng lảng. Là các bà, các mẹ và em gái ra suối lấy nước về… Là những người già ngồi đốt lửa bên đường mỗi sớm…Bình yên là khi đêm về nghe âm thanh cồng chiêng từ xa vọng lại, tùy theo tiếng chiêng để mọi người nhận ra chuyện vui buồn và đến chia sẻ cùng nhau.

          Và không thể không nhắc đến những con đường biên giới – nơi có những người lính quân hàm xanh đang ngày đêm bám trụ để bảo vệ bình yên cho Tổ quốc - Những con đường xanh mướt cây cỏ vào mùa mưa, và trắng xóa bông lau khi mùa khô đến. Những con đường xuyên qua rừng khộp vào mùa thay lá cho cảm giác bình yên đến lạ bất chấp cái khắc nghiệt của mùa khô. Nơi ấy còn có dòng  Pô kô  mênh mang gắn liền với cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc. Tôi may mắn khi có những ngày gắn bó, sẻ chia trong công việc. Từ việc phối hợp trong chương trình “Nâng bước em tới trường” của Bộ đội Biên phòng, rồi những ngày chúng tôi lặn lội đi vận động học sinh đến lớp - chính những người lính làm công tác vận động quần chúng cũng hỗ trợ, dẫn đường và trở về cơm nước cho các thầy cô (vì cuối tuần có những nơi không có hàng quán nào bán thức ăn cả). Và kỷ niệm không thể nào quên trong tôi có lẽ đó là chương trình tham quan Cột Mốc biên giới do Đồn Biên phòng và nhà trường phối hợp. Hình ảnh các già làng trưởng bản, thầy cô giáo và đặc biệt là các em học sinh băng qua những cánh rừng, đi trên con đường tuần tra để đến với Cột Mốc biên cương thật nhiều xúc động. Nếu biên giới không bình yên , thì chắc chắn những hình ảnh ấy sẽ không bao giờ có được. Càng nghĩ các thấy trào dâng bao cảm xúc.

          Và những ngày này, cùng với hình ảnh đội ngũ y bác sĩ, hình ảnh những người lính chưa bao giờ trở nên đẹp đẽ đến thế!

          Trước đó ít thôi, các bạn trẻ chúng ta hâm mộ một chàng Đại úy quân đội Triều Tiên và không ngớt lời ca ngợi. Nhưng hôm nay, vòng trên các trang Fb và mạng xã hội khác, hình ảnh những người lính trên biên giới, trong các khu cách ly tập trung… được chia sẻ với tốc độ chóng mặt cùng với những tình cảm thân thương  mà những người dân Việt dành cho các cán bộ, chiến sỹ!

          Đang miên man trong nỗi nhớ về miền cao nguyên thì tôi nhận được vài tin nhắn: “Học sinh nghỉ học sao không về chơi cô?”.

          Câu hỏi ấy nhắc tôi về giá trị của hai chữ bình yên. Nếu như bình thường, chỉ cần một giờ bay hay một đêm ngủ trên xe là tôi đến nơi rồi. Nhưng giờ đây, dịch bệnh đang vào thời điểm nóng, tôi cần có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Vẫn biết sau này khi học sinh trở lại trường tôi khó có thời gian dài để về thăm thú bà con, bạn bè, học trò cũ hay lang thang ngắm cảnh được… Tự dưng lại ao ước những ngày bình yên, những ngày có thể đi và đến mà không hề lo nghĩ, băn khoăn.