"Tài" và "Đức"

"TÀI" VÀ "ĐỨC"
Đọc nhiều bài viết của huynh Hương Đài, muội cảm nhận rất rõ những băn khoăn, trăn trở mà huynh đã gửi vào đó! Điều đó một phần do tính chất công việc nhưng trên hết là cái tâm của mỗi con người. Huynh ạ! Những trăn trở của huynh cũng là trăn trở của cô và trò muội đó! Dẫu các em chỉ là học sinh trung học cơ sở, nhưng với chức năng và nhiệm vụ "Tạo nguồn CB người DTTS", ngoài việc dạy cho các em có tri thức thì bỗi dưỡng nhân cách là việc làm không kém phần quan trọng ở trường muội.
Hôm nay, muội mượn bài làm của một học sinh lớp 8 thay lời cô chia sẽ những suy nghĩ, quan điểm của mình với một entry của huynh nhé!(Huynh đừng cho muội vô lễ khi lấy lời trò để đáp lại người lớn!). Muội cũng muốn huynh và mọi người xem cô giáo dạy HS đã được chưa. Và Để bài viết chân thực, M xin phép không sửa lỗi diễn đạt, nên câu từ có sao thì huynh cùng mọi người thông cảm! ...

Hơn mấy chục năm trên cương vị Chủ tịch nước, Bác Hồ luôn quan tâm đến tiêu chuẩn, đạo đức của thế hệ cách mạng . Trong một lần nói chuyện với Thanh niên, bác Hồ đã ân cần nhắc nhở: “Có tài mà không có đức là người vô dụng; có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”.
Còn chúng ta bây giờ thì sao? Tài và đức có quan trọng và cần thiết với chúng ta nữa hay không?
Để trả lời được câu hỏi đó, trước tiên chúng ta phải hiểu: Thế nào là tài và thế nào là đức?
Theo em hiểu, tài là sự sáng tạo, mưu lược, là người văn hay chữ tốt, là những người giỏi (chuyên gia hàng đầu) trên từng lĩnh vực và trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, kể xả lĩnh vực quản lý, lĩnh vực dùng người.
Đức là là đức tính, phẩm chất đạo của con người. Nếu nói “sách là con đường sống” thì cũng có thể nói phẩm chất đạo đức là con đường đi tốt đẹp và đúng đắn nhất của con người.
Xung quanh ta có nhiều gương sáng về tài và đức, như các chú bộ đội trên biên giới, ngoài hải đảo đang ngày đêm vì bình yên Tổ quốc; các thầy cô giáo không quản khó nhọc vì đàn em thân yêu. Đặc biệt, tấm gương sáng về tài và đức là Bác Hồ kính yêu!
Nói tóm lại, tài và đức, đức và tài là hai yếu tố cơ bản, nền tảng và quan trọng nhất cần có ở mỗi con người.
Người có tài và đức sẽ là vị cứu tinh của xã hội. Nhưng nếu một người chỉ có tài thôi mà không có đức thì “vô dụng”. Bởi lẽ có tài mà sống vị kỷ, chỉ dùng tài năng mà phục vụ bản thân mình không thôi thì không có ý nghĩa gì! Thậm chí với lối sống và làm việc như vậy thì sẽ gây hại cho tập thể. Như: các chú CSGT; KL bảo vệ rừng; các bác sĩ. Họ là những người bảo vệ an toàn giao thông; bảo vệ rừng; chữa trị cho bệnh nhân.
Vậy, xin hỏi họ có thật sự 100% hoàn thành trách nhiệm của mình không? Hay họ (CSGT) gác xe chỉ để có tiền? Ăn tiền hối lộ của người điều khiển xe trái phép rồi để cho đi; hay họ (kiểm lâm bảo vệ rừng) là chủ đầu của việc phá rừng lấy gỗ; hay cũng chính họ- những người bác sĩ, dôi khi đã làm ngơ trước những bệnh nhân trong điều kiện gia đình thiếu thốn vật chất? Để rồi rất nhiều người phải chết!
Họ là những người có tài ư? Có tài sao những tệ nạn ấy vẫn xảy ra? Vậy những việc làm vô trách nhiệm đó xuất phát từ đâu?
Không biết sẽ còn bao nhiêu tai nạn do giao thông nữa; bao nhiêu khu rừng bị tàn phá;và còn bao nhiêu người chết nữa đây!
Ôi! Chỉ vì thiếu phẩm chất đạo đức mà gây ra bao nhiêu tai nạn như thế này sao? Nếu vậy thì nhà nước cần nhân tài làm gì nữa? Khi họ đều vô dụng?
Không! Ta thà có một người có đức tính tốt còn hơn những người có tài mà như thế! Phẩm chất đạo đức là tất cả lúc này, chỉ người có đạo đức mới gánh vác được trọng trách này thôi! Và chỉ người có đức mới thây thế được nhân tài…
Nhưng liệu họ sẽ giải quyết sao đây khi họ chẳng có kiến thức, tài năng nào cả? Bởi vì tài năng giúp con người làm việc có hiệu quả, thiếu tài năng thì sẽ rất khăn và “làm việc gì cũng khó”.
Rõ ràng là giá trị con người chỉ có tác dụng khi có cả tài lẫn đức, tài và đức khong thể tách rời nhau. Giống như sông phải có nguồn nước, không có nguồn nước thì sông khô cạn; cây phải có gôc rễ, không có gốc rễ thì cây khô héo; người cách mạng phải có tài và đức, nếu không có tài và đức tài giỏi cách mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.
Nói tóm lại, mối quan hệ giữa tài và đức, đức và tài là mối quan hệ tác động qua lại; bổ sung cho nhau và làm phong phú lấn nhau thì con người mới trở nên toàn diện, mới có ích cho xã hội.
Ngày nay, để xây dựng cột trụ vĩnh hằng của đất nước, mỗi một con người chúng ta pahir có văn hóa, có tài và đức, để có tư cách kế thừa những tinh hoa truyền thống của dân tộc và mới phát triển những giá trị ấy lên một tầm cao mới.
Vậy làm thế nào để có được tài và đức? Chúng ta phải rèn luyện trong mọi môi trường, trong mọi phạm vi từ gia đình đến xã hội , và cần phải kết hợp các môi trường để giáo dục toàn diện cho con người.

(Bài viết của HS lớp 8)